Leopold Czamański

        Przemysłowiec i kupiec
 
     Urodził się 29 IX 1839 roku w Izbicy Kujawskiej, był synem mieszczanina Hersza i Estery z domu Lande. Dzieciństwo spędził w Izbicy Kujawskiej. Nie posiadamy zbyt wielu informacji o jego dzieciństwie. Po uzyskaniu elementarnego wykształcenia odbył trzyletnią naukę kupiecką. Niestety, nie wiemy, u kogo i gdzie to miało miejsce.
     Nie znamy daty rocznej jego przybycia do Włocławka. Nastapiło to między 1843 a 1850. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w zawodzie buchaltera. Szybko zajął się samodzielnym handlem zbożem. Przez długi czas było to jego najważniejsze zajęcie i źródło dochodu. Skupował zboże od właścicieli folwarków, następnie sprzedawał je, w większości za granicę. Zyski otrzymywane z handlu zbożem pożyczał na procent pod zastaw hipoteczny róznych nieruchomości. Długami potem obracał. Dnia 26 III 1870 roku został przyjęty do włocławskiego Zgromadzenia Kupieckiego. W 1 połowie lat 70. XIX wieku uruchomił we Włocławku przy ulicy Nowej 317 obecnie 3 Maja własny duży sklep, w którym handlował wszelkiego typu artykułami kolonialnymi. Od 1878 roku w prowadzeniu sklepu pomagał mu Bernard Poznański.
     Leopold Czamański był aktywnym przedsiębiorcą. Okazał sie też dobrym ekonomistą i menadżerem. Nie poprzestał tylko na prowadzeniu działalności handlowej. Około 1887 roku wydzierżawił od Arona Engelmana i Ludwika Szrejera fabryke fajansu, która juz wtedy była trzecią co do wielkości fabryką we Włocławku oraz najwieksza fabryką fajansu w Królestwie Polskim. W tymże roku jej ofólną wartość szacowano na kwotę 75 tys rb. W 1888 roku l.Czamański prowadził tę fabrykę już samodzielnie. Ulokowanie pieniędzy w tak dużą inwestycję w tym czasie jest dowodem na to, że L.Czamański był bardzo bogatym człowiekiem, oraz że nie bał się podejmować ryzykownych decyzji. Przejął bowiem przedsuębiorstwo w okresie silnego kryzysu gospodarczego w Królestwie Polskim, który dotknął też i włocławskie fabryki. mimo wielu trudności udało mu się utrzymać fabryke. Ogólnie w latach 1887 — 1892 w firmie pracowało od 136 do 160 robotników, a jej wartości produkcji brutto w tym samym czasie kształtowała się na poziomie od 70 tys rb w 1887 roku do 95 tys rb w 1889 roku i 70 tys rb w 1892 roku. Nad prawidłowym przebiegiem procesu produkcji czuwali fachowcy sprowadzeni z zagranicy. L.Czamański zatrudniał ich od dwóch do pięciu. Samodzielnym właścicielem fabryki nie był jednak długo. mimo to jego wkład w promowanie jej wyrobów w kraju i za granicą uzyskał duże uznanie u jego synów — spadkobierców, którzy po jego śmierci w nazwie spółki utrzymali imię ojca. Fabryka funkcjonowała pod nazwą : "Nowa Włocławska Fabryka Fajansu Leopold Czamański i S-ka".
     Pomimo zaangażowania w działalność przemysłową L.Czamański do końca życia nie zrezygnował z handlu, którego asortyment stale poszerzał. W 1893 roku płacił podatki z fabryki oraz handlu wyrobami fabrycznymi (fajansem), a także z handlu towarami kolonialnymi, olejem, solą, mydłem i świecami oraz śledziami. Nie handlował wtedy zbożem. Nadal też inwestował w nieruchomości. W końcu życia był włąścicielem dwóch dużych domów we Włocławku.
     Podczas prowadzenia badań nie natrafiono na dokumenty mówiące o jakichkolwiek przejawach działalności społecznej L.Czamańskiego. Nie angażował się w życiu gminy wyznaniowej żydowskiej. Ograniczył sie właściwie do systematycznego płacenia rocznych składek na rzecz utrzymania bożnicy.Można przypuszczać, że najważniejszymi celami jego życiabyły: działalność gospodarcza i wychowywanie dzieci, z których kilkoro jeszcze za jego życia otrzymało dobre wykształcenie  wychowanie, a po jego śmierci dalej wspólnie z dużym powodzeniem rozwijało przedsiębiorstwo i pracowało społecznie na rzecz Włocławka i jego mieszkańców.
     Leopold Czamański zmarł we Włocławku w 1882 roku.
     W małżeństwie zawartym 27 XII 1870 roku we Włocławku z Salomeą Czamańską 22 IV 1851 — 5 V 1909, córką włocławskiego kupca Ludwika Czamańskiego i Julii z domu Lewensztam, miał dwanaścioro dzieci: Hermana 3 XI 1871-15 VII 1911, zmarł w Monachium w Niemczech, kupca, współwłaściciela fabryki i jej dyrektora handlowego, dwukrotnie żonatego  - najpierw z Zofią Wol vel Wal zm. 1900, a następnie z Ludwiką z domu Perkal: marię ur. 25 XII 1872, zamężną od około 1894 rokuz Zeligiem Fromem; Leokadię ur. 22 V 1874, zamężną z Sz.Lewkowiczem, z nim zamieszkałą od 1889 roku w Piotrkowie, z wykształcenia doktora chemii, współwłaściciela fabryki, oraz jej dyrektora technicznego, żonatego od 1901 roku z michaliną Czamańską; Daniela ur. 31 VIII 1876, wspołwłaściciela fabryki; Adolfa ur. 29 IX 1878; Ignacego ur. 17 XII 1879, współwłaściciela fabryki; Esterę ur. 13 XII 1880; jana 14 XII 1882 — 29 V 1921, z zawodu kasjera, zmarłego bezpotomnie; Juliana ur. 2 VI 1885, przemysłowca; Stanisława 17 III 1887; Jadwigę ur. 28 IX 1890, zamężną z Leonem Margulisem, z nim na stałę zamieszkałą od 1927 roku w Płocku. Wszystkie dzieci L. Czamańskiego urodziły się we Włocławku.